بیست و دومین شماره پادکست «در عمق» به موضوع بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و تاثیر آن بر مناسبات ایران و سعودی و توافق ۲۰۲۳ میان دو کشور اختصاص یافته است.
گروه بینالملل بیستمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز یکشنبه 28 بهمن ضبط شده و منتشر شد.
در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، شاهد خروج یکجانبه آمریکا از برجام، اعمال تحریمهای گسترده علیه ایران و تلاش برای ایجاد یک جبهه متحد عربی-اسرائیلی علیه تهران بودیم. پیمانهای ابراهیم که منجر به عادیسازی روابط برخی کشورهای عربی با اسرائیل شد، از جمله دستاوردهای مهم سیاست خارجی ترامپ در خاورمیانه محسوب میشد.
با این حال، تحولات چند سال اخیر، از جمله حملات انصارالله یمن به آرامکو، توافق تهران-ریاض و جنگ غزه، معادلات منطقهای را تا حدودی دگرگون کردهاند. تصور امنیت مطلق عربستان سعودی با تکیه بر آمریکا، زیر سوال رفته است. حملات آرامکو، آسیبپذیری تاسیسات نفتی عربستان را نشان داد و این ایده که آمریکا همواره و به طور کامل از ریاض دفاع خواهد کرد، تضعیف شد.
ایران و عربستان به این نتیجه رسیدهاند که تنش دائمی به نفع هیچ یک از طرفین نیست. توافق پکن و از سرگیری روابط دیپلماتیک، نشانهای از تغییر رویکرد ریاض و تهران و تلاش برای مدیریت اختلافات از طریق گفتگو و تعامل است.
مسئله فلسطین همچنان یک عامل کلیدی در معادلات منطقهای است. جنگ غزه و واکنشهای افکار عمومی در جهان عرب نشان داد که عادیسازی روابط با اسرائیل بدون حل مسئله فلسطین، با چالشهای جدی روبرو خواهد بود.
اهداف احتمالی ترامپ در دور دوم: تثبیت نظم منطقهای و تمرکز بر چین
با توجه به این تحولات، به نظر میرسد ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری، همچنان بر هدف تثبیت «نظم منطقهای» از طریق عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل تاکید خواهد داشت. از دیدگاه او، این امر نه تنها به تقویت اسرائیل و منزویسازی ایران کمک میکند، بلکه به کاهش هزینهها و تعهدات آمریکا در خاورمیانه نیز منجر خواهد شد. ترامپ به دنبال آن است با تثبیت نسبی منطقه، منابع و توجه آمریکا را به چالش اصلیتر از دیدگاه واشنگتن، یعنی چین، معطوف سازد.
عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل: چالشها و موانع
با وجود این هدف، تحقق عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل با چالشهای جدی روبرو است. همانطور که در متن اشاره شد، عربستان سعودی برای عادیسازی شروطی را مطرح کرده است که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تضمین امنیتی قوی از سوی آمریکا: عربستان به دنبال تعهدات محکمتری از سوی ایالات متحده برای دفاع از امنیت خود در برابر تهدیدات احتمالی، به ویژه از جانب ایران است.
- پیشرفت در حل مسئله فلسطین: ریاض به خوبی میداند عادیسازی روابط با اسرائیل بدون توجه به حقوق فلسطینیها، با مخالفتهای داخلی و منطقهای روبرو خواهد شد. از این رو، احتمالا خواستار پیشرفت ملموس در روند صلح فلسطین-اسرائیل خواهد بود.
بیشتر بخوانید
- ملاحظات داخلی آمریکا: همانطور که اشاره شد، مسائل سیاسی داخلی آمریکا، از جمله احتمال مخالفت دموکراتها با امتیازدهی بیش از حد به عربستان، میتواند روند عادیسازی را با تاخیر و پیچیدگی روبرو کند.
منبع:
سخنگوی وزارت امور خارجه با رد کامل ادعاهای اخیر وزرای خارجه گروه هفت علیه جمهوری اسلامی ایران، اتهامات مطرحشده علیه کشورمان را بیاساس و غیرمسئولانه توصیف کرد.
به گزارش گروه بینالملل به نقل از وزارت امور خارجه، بقائی متهمکردن ایران به رفتار بیثباتکننده در منطقه را مضحک دانست و با اشاره به عملکرد کشورهای عضو گروه 7 به ویژه آمریکا، کانادا و سه کشور اروپایی در حمایت تسلیحاتی و مالی و سیاسی از رژیم نسلکش صهیونیستی و دیگر مداخلات نظامی و سیاسی آنها در منطقه، تصریح کرد که بازگشت ثبات و امنیت به منطقه غرب آسیا مستلزم توقف سیاستهای مداخلهجویانه این کشورها در امور منطقه است.
طبق اعلام وزارت خارجه، بقائی با تاکید بر حق مشروع و مسئولیت قانونی دولت جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از مردم، تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی ایران در برابر هرگونه تهدید و تجاوزی، توسعه توانمندیهای نظامی- دفاعی ایران وفق حقوق و موازین بینالمللی را لازمه این امر دانست و تصریح کرد ظرفیتهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تامین امنیت ملی کشور در راستای صلح و امنیت منطقه غرب آسیا است.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با بیمبنا دانستن هرگونه تردیدی نسبت به ماهیت فعالیتهای صلحآمیز هستهای و برنامه غنیسازی ایران، تاکید کرد فعالیت صلحآمیز هستهای ایران متناسب با نیازهای فنی و صنعتی کشور، وفق حقوق و تعهدات بینالمللی ایران ذیل معاهده عدم اشاعه و موافقتنامه پادمان طراحی و در حال اجرا است.
سخنگوی وزارت خارجه با یادآوری پیشگامی ایران برای ایجاد منطقه خاورمیانه عاری از سلاح اتمی، تنها مانع تحقق این امر را رژیم اشغالگر صهیونیستی دانست که با برخورداری از حمایت همهجانبه کشورهای گروه 7 - همزمان با نسلکشی در غزه و تجاوز به کشورهای منطقه - به توسعه جنگافزارهای کشتار جمعی ادامه داده و صلح و امنیت بینالمللی را با تهدید جدی روبرو کرده است.
منبع:
جلوگیری از فرود هواپیماهای ایرانی در بیروت، مقدمهای از تلاش محور آمریکایی-صهیونیستی برای احیای فتنههای قدیمی علیه این کشور بوده و میخواهند لبنان را به زمانی برگردانند که مقاومت نبود تا این کشور عرصه تاخت و تاز اشغالگران شود.
به گزارش گروه بینالملل ، از زمانی که حزب الله در 8 اکتبر 2023 در چارچوب حمایت از نوار غزه به نبرد طوفان الاقصی پیوست و اجازه نداد مردم و مقاومت فلسطین در مقابل محور استکباری آمریکا و اسرائیل و همه حامیان غربی و عربی آنها تنها بمانند و شکست بخورند، تحرکات احزاب غربگرای لبنانی و چهرههای بدنام این کشور همچون «سمیر جعجع» رئیس حزب نیروهای لبنانی که به همراه شرکایش سابقه طولانی در خیانت به ملت لبنان و خدمت به دشمن صهیونیستی دارند، اقدام به احیای توطئههای ضدمقاومتی خود کردند و توجیه آنها طرح این ادعا بود که مقاومت لبنان به طور کلی و حزب الله به شکل ویژه، این کشور را به جنگ کشانده است.
تاریخچه تجاوزات و اشغالگری صهیونیستها در لبنان
کسانی که حتی کمی با تاریخ تحولات لبنان آشنایی داشته باشند، به خوبی میدانند ماهیت تجاوزات رژیم صهیونیستی به لبنان یا هر کشور عربی دیگری ارتباطی به مقاومت ندارد و این رژیم از زمان اشغال فلسطین در سال 1948 در چارچوب پروژه موسوم به «اسرائیل بزرگ»، چشم طمع به خاک همه کشورهای عربی منطقه داشت و این پروژه از فلسطین تا عربستان امتداد دارد.
در همین راستا لبنان به عنوان کشور همسایه و هم مرز فلسطین، از جمله اولین کشورهای عربی بود که صهیونیستها بعد از فلسطین قصد اشغال آن را داشتند.
در دهه 1980 میلادی، صهیونیستها تا قلب بیروت هم پیشروی کرده بودند و در حال تبدیل کردن لبنان به فلسطین دوم و کوچاندن ملت این کشور بودند. این در حالی بود که دولت وقت لبنان وفالانژها که باقیماندههای آنها همچون جعجع که هنوز هم دست از فتنه علیه منافع ملی لبنان برنداشتهاند، نه تنها کاری برای دفاع از کشور انجام نمیدادند؛ بلکه در هماهنگی آشکار با دشمن صهیونیستی قصد داشتند لبنان را تقدیم اشغالگران کنند.
«بشیر الجمیل» رهبر حزب فالانژها در آن دوره بعد از در دست گرفتن قدرت بهعنوان رئیس جمهور لبنان و رهبر حزب فالانژها که در واقع جاسوس رژیم صهیونیستی بود، ضمن کمک نظامی و میدانی به اسرائیل برای اشغال لبنان، حتی قول امضای قرارداد صلح با اسرائیل را نیز داده بود. بشیر الجمیل از روزهای اول قدرت گرفتن در صحنه داخلی لبنان، در پی ایجاد روابط قوی با اسرائیلیها بود و همیشه سعی میکرد در عملیاتهای خود نظر اسرائیلیها را جویا شود و مطابق آن عمل کند.
بر اساس اطلاعات موجود، روابط حزب فالانژها و اسرائیل از سال 1975 و بعد از جنگ داخلی لبنان آغاز شد؛ جایی که فالانژیستها برای سرکوب آوارگان فلسطینی و نابودی گروههای مقاومت موجود در لبنان، از اسرائیل درخواست کمک کردند که با پاسخ مثبت تلآویو این همکاریها در زمینه نظامی آغاز شد. او حتی با «آریل شارون» نخستوزیر وقت رژیم صهیونیستی هم دیدار کرده بود.
مقاومت؛ ناجی لبنان در آشفتهبازار خیانتهای داخلی و تجاوزات صهیونیستها
در همان زمان ظهور مقاومت و تشکیل جنبش مقاومت اسلامی حزب الله لبنان موجب شد تا کارتهای آمریکا و رژیم صهیونیستی و متحدان آنها در داخل لبنان به هم بریزد و نیروهای مقاومت دو دهه به اشکال مختلف مقابل صهیونیستها ایستادند تا اینکه در سال 2000 این رژیم را مجبور به پایان اشغالگری در خاک لبنان کردند.
حزب الله اولین بار به طور رسمی بیانیهای نظامی در 6 ژانویه 1984 با امضای «مقاومت اسلامی» منتشر کرد. با توجه به مراحل طی شده از 1982 تا 24 مه 2000، میتوان مبنای مقاومت حزبالله را در این دوره بر اساس توسعه و تکامل مبارزه مسلحانه با اشغالگران صهیونیستی تعریف کرد که مراحل آن از حملات شهادتطلبانه تا حملات چریکی و تکامل آن به شبیخونهای سنگین به مقرها و تجمعات نیروهای رژیم صهیونیستی بود.
از روز 21 مه 2000/ 1 خرداد 1379 پس از اجرای چندین عملیات توسط رزمندگان مقاومت اسلامی، عقبنشینی نیروهای رژیم صهیونیستی از جنوب لبنان آغاز شد.
این اتفاق یک بار دیگر در سال 2006 هم تکرار شد و حزب الله علاوه بر وارد کردن یک شکست خفت بار دیگر به دشمن صهیونیستی پروژه سنتی آمریکا و اسرائیل برای تغییر چهره خاورمیانه را هم ناکام گذاشت.
اما علاوه بر نبردهایی که مقاومت با رژیم صهیونیستی داشت که از جمله آن میتوان به جنگ 33 روزه سال 2006 اشاره کرد، در جریان توطئه تروریسم که آمریکا در سال 2011 علیه منطقه به راه انداخت و بعد از سوریه و عراق، لبنان را در دایره اهداف خود قرار داده بود باز هم حزب الله و شرکای آن در مقاومت اسلامی لبنان بودند که این کشور را از شر داعش و دیگر گروههای تروریستی- تکفیری نجات دادند.
موفقیتها و پیروزیهایی که حزب الله برای لبنانیها به ارمغان آورد صرفاً مربوط به پیروزیهای نظامی نبوده و پرونده ترسیم مرزهای دریایی میان لبنان و رژیم صهیونیستی در سال 2021 گواه روشنی بر این امر است. در زمانی که رژیم اشغالگر با حمایت آمریکا قصد داشت همه منابع انرژی لبنان در آبهای سرزمینی این کشور را غصب کند، حزب الله توانست با هشدارهای نظامی، این رژیم را مجبور به انعقاد قرارداد ترسیم مرزهای دریایی و بهرهمندی لبنان از گاز و نفت خود در دریای مدیترانه کند.
منبع:
دور ششم تبادل اسرا پس از کش و قوسهای فراوان بین گروههای مقاومت فلسطینی و اسرائیل روز شنبه با ناکامی دیگری در کارنامه مشترک نتانیاهو و ترامپ در جنگ غزه به پایان رسید
به گزارش «آیه جوده»، خبرنگار تسنیم در نوار غزه، دور ششم عملیات تبادل اسرا پس از کشوقوسهای فراوان بین مقاومت فلسطین و اسرائیل روز شنبه با ناکامی دیگری در کارنامه مشترک نتانیاهو و ترامپ در جنگ غزه به پایان رسید و برخلاف انتظارات مقامات آمریکایی و اسرائیلی تنها سه اسیر صهیونیست در شهر خان یونس به نیروهای صلیب سرخ تحویل داده شدند.
در حالی که ترامپ و نتانیاهو با تهدید مقاومت فلسطین به از سرگیری جنگ در غزه، خواستار آزادی همه اسرای اسرائیلی تا روز شنبه شده بودند، تحویل اسرا به دست رزمندگان گردانهای قسام و قدس در زمان مقرر انجام شد، اما نه آنگونه که ترامپ و نتانیاهو انتظارش را میکشیدند و خواستار تحویل همه زندانیان اسرائیلی در این روز شده بودند.
«ام شادی ابوجامع»، بانوی فلسطینی ساکن شهر خان یونس که در مراسم استرداد سه اسیر اسرائیلی حاضر شده بود به خبرنگار تسنیم میگوید: به رزمندگان مقاومت بخاطر شجاعت و ایستادگیشان درود میفرستیم که باعث آزادی اسرای ما شدند. مقاومت آنها را مجبور کرد توافق تبادل اسرا را مو به مو اجرا کنند.
منبع:
دبیرکل حزب الله لبنان در سخنانی با تاکید بر اهمیت وحدت و همبستگی و انسجام لبنانیها برای به شکست کشاندن توطئههای دشمنان ، رژیم صهیونیستی را ابزار تحقق اهداف توسعه طلبانه آمریکا در منطقه توصیف کرد.
به گزارش گروه بین الملل ،سخنرانی شیخ نعیم قاسم دبیرکل حزب الله در بزرگداشت فرماندهان و رهبران شهید مقاومت از لحظاتی پیش آغاز شد که محورهای مهم آن به این شرح است:
امروز درباره فرماندهان شهید حزب الله و تحولات سیاسی سخن میگویم.
به جهانیان و مستضعفان، سالروز میلاد باسعادت حضرت امام زمان(عج) را تبریک عرض می کنم.
ایمان داریم که امام مهدی(عج) قطعا روزی ظهور خواهد کرد و ما تلاش می کنیم که زیر بیرق آن امام همام باشیم، چرا که پرچم حق و انسانیت است.
در بیستمین سالگرد شهادت رفیق الحریری(نخست وزیر پیشین لبنان)، از خداوند مسئلت می جوییم که همواره متحد و یکپارچه باشیم.
دبیرکل حزب الله: وظیفه اسرائیل تحقق اهداف توسعهطلبانه آمریکاست
موضع ترامپ در خصوص مسئله فلسطین، بسیار خطرناک است، هدف از این طرح پایان دادن به مسئله فلسطین و از بین بردن مردم فلسطین و یک عملیات نسل کشی سیاسی است.
نسل کشی سیاسی که ترامپ به دنبال اجرای آن از طریق همکاری با نتانیاهو است، به یک دلیل قابلیت اجرایی ندارد، آن هم به خاطر وجود مردم فلسطین که استوار و مقاوم است و ایستادگی می کند.
ما به شدت هرگونه تلاش و طرح برای کوچاندن فلسطینیان به هر مکان، مصر، اردن و عربستان را رد و محکوم می کنیم، این کشورها باید همگی در مخالفت این طرح ترامپ، منسجم باشند و با هم در مخالفت با این طرح همکاری کنند.
امروز بیش از هر زمانی ثابت شد که هر کاری که اسرائیل انجام می دهد، با مدیریت و رهبری آمریکاست و وظیفه اسرائیل، تحقق اهداف توسعه طلبانه آمریکاست.
بیشتر بخوانید
پروژه آمریکایی(علیه نوار غزه)، خطری برای کشورهای عربی و اسلامی است، سکوت عربی و بین المللی باعث رسیدن به این وضعیت و موضعگیری آمریکا شد.
اسرائیل تا دو روز دیگر باید به طور کامل از جنوب لبنان عقب نشینی کند
همه شاهد بودند که دوگانه ملی(حزب الله و جنبش امل)، بود که مسیر انتخابات ریاست جمهوری را تکمیل کرد، ما جزء جدایی ناپذیر از ساختار وحدت ملی هستیم.
اسرائیل باید روز هجدهم فوریه(30 بهمن) به طور کامل از جنوب لبنان عقب نشینی کند و مسئولیت اساسی و انحصاری دولت لبنان تلاش برای تحقق این مسئله(عقب نشینی اشغالگران) است.
اگر اشغالگران اسرائیلی در جنوب لبنان باقی بمانند و توافق را اجرا نکنند، ما به آنها نخواهیم گفت که چگونه با آنها برخورد خواهد شد.
ما حامی و همراه مردم و بازسازی هستیم، هرگز آنها را بدون سرپناه و بازسازی تنها نخواهیم گذاشت و به مسئولیت خود پایبند هستیم.
تاکید بر برگزاری مراسم تشییع عظیم برای شهیدان نصرالله و صفی الدین
مراسم تشییع عظیمی(برای شهیدان نصرالله و صفی الدین) در روز 23 فوریه(پنجم اسفند) برگزار خواهیم کرد، من از همه دعوت می کنم با مشارکت گسترده و با بالاترین درجه از نظم و انضباط در این مراسم، بر ادامه این راه تجدید بیعت کنیم.
همه را به مشارکت گسترده در این مراسم تحت عنوان «ما در صحنه با قدرت حاضریم»، دعوت می کنم، هر کس به فشار بر ما برای تضعیفمان فکر می کند، بداند هرگز قادر به این کار نخواهد بود.
با نخست وزیر لبنان تماس گرفته شد تا به او اعلام کنند که اگر هواپیمای ایرانی در فرودگاه بیروت فرود بیاید، اسرائیل، باند فرودگاه را بمباران خواهد کرد.
از مقامات لبنانی می خواهم در تصمیم مربوط به هواپیمای ایرانی با موضعگیری حاکمیتی بازنگری کنند.
منبع: