منظور: پس از انقلاب امید به زندگی در ایران ۱۹ سال زیاد شد

داوود منظور رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه افزایش ۱۹ سال امید به زندگی، کاهش فقر مطلق به ۱ درصد و رتبه اول افزایش سواد و سرعت رشد علمی در جهان را بخشی از موفقیت‌های ایران پس از انقلاب اسلامی در شرایط سخت ترین تحریم‌ها عنوان کرد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی ، امروز 22 بهمن 1403 مصادف با چهل و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی است. به همین مناسبت با آقای دکتر داوود منظور اقتصاددان و رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه در دولت سیزدهم درباره مجموعه خدماتی که انقلاب اسلامی در این 46 سال در حوزه های مختلف اقتصادی، علم و تکنولوژی، سیاسی، دفاعی و امنیتی انجان داده است، گفتگو کردیم که مشروح آن در ادامه منتشر می شود.

داوود منظور در ابتدای این گفتگو با اشاره به اینکه واقعیت این است که همه ما مدیون انقلاب اسلامی هستیم و وظیفه داریم آنچه را که در این انقلاب رخ داده، به‌درستی درک، تبیین و تشریح کنیم، گفت: انقلاب اسلامی، بی‌اغراق، مهم‌ترین رویداد نیم‌قرن گذشته بوده است و از همه مهم‌تر، تثبیت، رشد و بالندگی آن علیرغم تمام فشارهای بین‌المللی رخ داده است. در یک‌سو، تمام قدرت‌های جهانی قرار دارند و در سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایستاده است. خوشبختانه امروز در شرایطی قرار داریم که درخت انقلاب به‌خوبی ریشه دوانده و از گردنه‌های دشوار عبور کرده‌ایم. ان‌شاءالله با ادامه این مسیر، به قله‌های پیشرفت و سعادت نزدیک‌تر خواهیم شد.

وی افزود:‌ برای تحلیل انقلاب اسلامی و اثرات آن، باید نگاهی جامع به این پدیده داشت. انقلاب اسلامی، تنها یک تحول سیاسی نبود، بلکه ابعاد مختلفی را دربر گرفت و در حوزه‌های سیاست، علم و فناوری، اقتصاد، اجتماع، دفاع و امنیت تأثیرات گسترده‌ای برجای گذاشت. یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید به آن توجه کرد، ماهیت دولت‌ها و حکومت‌های پیش از انقلاب است. عملاً تمام دولت‌های پیش از انقلاب اسلامی، با طراحی و تدبیر قدرت‌های خارجی روی کار می‌آمدند و از بین می‌رفتند. به‌عنوان‌مثال، شکل‌گیری حکومت پهلوی اول بر اساس تصمیم قدرت‌های غربی بود. آن‌ها به این نتیجه رسیده بودند که برای مقابله با پیشروی شوروی، باید یک حکومت مقتدر در ایران ایجاد شود، چراکه حکومت قاجار از عهده این کار برنمی‌آمد. بنابراین، قاجار کنار گذاشته شد و حکومتی نسبتاً مرکزی و مقتدر شکل گرفت که بتواند منافع آن‌ها را تأمین کند.

منظور با اشاره به اینکه در این راستا، یک نیروی نظامی ساده به‌شدت تقویت شد و قدرت یافت تا در نهایت به پادشاهی برسد، افزود: مأموریت اولیه این حکومت، ایجاد نظم داخلی، تأمین امنیت و اجرای برخی اقدامات زیرساختی در حد نیاز آن دوره بود. اما زمانی که رضاخان دیگر کارکردهای خود را برای آنها نداشت، غربی‌ها او را کنار گذاشتند. به‌سادگی به او اعلام شد که باید ایران را ترک کند و او نیز بدون هیچ مقاومتی، با کشتی از کشور خارج شد. حکومت پهلوی دوم نیز سرنوشتی مشابه داشت. محمدرضا پهلوی نقش ژاندارم منطقه را برای غرب ایفا می‌کرد و مأموریت داشت در برابر نفوذ کمونیسم سدی ایجاد کند. اما با توجه به ناآرامی‌های داخلی، اعتراضات گسترده و همچنین برخی جاه‌طلبی‌های شخصی که با منافع قدرت‌های خارجی همخوانی نداشت، همان تصمیمی که درباره پدرش گرفته شد، درباره او نیز اتخاذ گردید.

وی در ادامه خاطرشان کرد: به‌عنوان نمونه، در خاطرات ارتشبد طوفانیان، از نزدیکان شاه، نقل شده است که در 22 دی 1357، با نگرانی نزد محمدرضا شاه رفته و از او درباره اوضاع کشور سؤال کرده است. در آن هنگام، سفیر آمریکا در ایران و نماینده ویژه این کشور در دفتر شاه حضور داشتند. پس از خروج آن‌ها، طوفانیان از شاه پرسید که تصمیم چیست؟ پاسخ شاه این بود که تصمیم خروج از کشور را خود او نگرفته است، بلکه این مسئله به او تکلیف شده است. این نشان می‌دهد که حکومت پهلوی، برخلاف آنچه که تبلیغ می‌شود، مستقل نبود و سرنوشت آن در خارج از کشور تعیین می‌شد. اما انقلاب اسلامی، برای نخستین بار در تاریخ معاصر ایران، نظامی را بنا نهاد که بر پایه استقلال سیاسی شکل گرفت.

منظور در ادامه متن این خاطره طوفانیان را چنین روایت می کند: «22 دی ماه 57 بسیار نگران بودم و به دیدار شاه رفتم. پیش از من، سفیر آمریکا در ایران، و هایزر، نماینده ویژه آمریکا در ایران، در دفتر شاه حضور داشتند. من ایستاده بودم و وقتی از اتاق خارج شدم، به آن‌ها گفتم که با توجه به شرایط پیش‌آمده، چه باید کرد؟ وضعیت را چگونه می‌بینید؟ آن‌ها پاسخ دادند که اعلی حضرت تصمیم گرفته‌اند ایران را ترک کنند. بسیار تعجب کردم زیرا قرار نبود چنین اتفاقی بیفتد. وارد اتاق شاه شدم و گفتم این‌ها چه می‌گویند؟ شما تصمیم جدیدی گرفته‌اید که قصد دارید کشور را ترک کنید؟ شاه گفت: «نه، من چنین تصمیمی ندارم. این‌ها به من می‌گویند که باید کشور را ترک کنم.» شاه ادامه داد: «این‌ها به ما تکلیف کرده‌اند که برویم.» من به او گفتم: «اگر شما بروید، من دیگر وظیفه‌ای ندارم. پس من هم باید بروم، ماندن من دیگر معنی ندارد.» شاه پاسخ داد: «نه، تو بمان و اینجا برای ما روشن کن، ما که به انگلیس و آمریکا بد نکرده بودیم، چرا این‌ها چنین رفتاری با من دارند؟»

منبع:

https://thebookmarkking.com/story16293708/1xyek

https://thebookmarkfree.com/story16444846/1xyek

https://single-bookmark.com/story16382714/1xyek

https://privatebookmark.com/story16465797/1xyek

https://onlybookmarkings.com/story16370997/1xyek

https://mysterybookmarks.com/story16393696/1xyek

https://mirrorbookmarks.com/story16372657/1xyek

https://minibookmarks.com/story16324280/1xyek

https://indexedbookmarks.com/story16278643/1xyek

https://friendlybookmark.com/story16320430/1xyek

https://freebookmarkpost.com/story16291745/1xyek